Sprawdzenie kontrahenta przed zawarciem umowy, a skuteczna windykacja wierzytelności.

Data aktualizacji: 7 lipca 2013

Przed zawarciem umowy z kontrahentem każdy przedsiębiorca powinien podjąć przynajmniej podstawowe kroki, aby sprawdzić swojego kontrahenta. Niewątpliwie czynności te będą miały istotne znaczenie w przypadku, gdy w przyszłości zajdzie konieczność wszczęcia windykacji wierzytelności, a niejednokrotnie zapobiegną podjęciu przez przedsiębiorcę niewłaściwych decyzji biznesowych.

Każda umowa powinna być przygotowana „na miarę” i uwzględniać wszystkie aspekty przedsięwzięcia gospodarczego pod względem prawnym, jak i biznesowym. W praktyce wielu przedsiębiorców korzysta z wzorów umów, które pojawiają się w internecie, co jest bardzo niebezpieczne i w praktyce powoduje wiele problemów prawnych. Umowy takie podpisywane bez jakiejkolwiek konsultacji z prawnikiem są najczęściej zlepkiem różnych umów i w przypadku sporu z kontrahentem może się okazać, że umowa którą podpisaliśmy nie zawiera żadnych postanowień chroniących interesy takiego przedsiębiorcy. Niestety często w takich przypadkach niewiele już można zrobić, w szczególności odzyskać wierzytelność od nieuczciwego kontrahenta.

Dlatego jeszcze przed zawarciem umowy należy dokładnie sprawdzić przede wszystkim dane kontrahenta poprzez zażądanie przedstawienia aktualnego zaświadczenia z Ewidencji Działalności Gospodarczej (dla osoby fizycznej, prowadzącej działalność gospodarczą lub dla wspólników spółek cywilnych) albo odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) (dla osób prawnych lub jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, wpisanych do tego rejestru). Obecnie ta podstawowa czynność może być również wykonana we własnym zakresie, bowiem dostęp do rejestrów jest powszechnie dostępny przez Internet.

W rejestrze przedsiębiorców KRS możemy sprawdzić m.in. formę prawną, w jakiej kontrahent prowadzi działalność gospodarczą, a także jaka jest wysokość kapitału zakładowego spółki (głównie chodzi o spółki kapitałowe) oraz zasady reprezentacji spółki. Niewątpliwie jest to podstawowa informacja, która pozwala przedsiębiorcy uniknięcia sytuacji, w której okazałoby się, że osoba, która podpisała umowę, w imieniu spółki nie była uprawniona do jej reprezentowania. Niezależnie od powyższego w Krajowym Rejestrze Sądowym znajdują się także informacje o tym, czy przedsiębiorca jest w stanie likwidacji lub upadłości.

Ponadto można sprawdzić kontrahenta, uzyskując informację z ksiąg wieczystych prowadzonych dla nieruchomości należących do niego. W tym wypadku istotne informacje to takie jak: kto jest właścicielem nieruchomości, czy nieruchomość jest obciążona hipoteką lub innymi prawami, czy w księdze wieczystej dokonano wpisu ostrzeżenia np. o toczącej się egzekucji wobec naszego kontrahenta.

Niewątpliwie istotnym źródłem informacji o kontrahencie będą również działające na rynku biura informacji gospodarczej (BIG). Możliwość uzyskania wiedzy o zaległościach płatniczych naszego przyszłego partnera biznesowego pozwoli nam na podjęcie świadomej decyzji czy chcemy z nim podpisać umowę.

Przed zawarciem umowy należy również ustalić stosunki majątkowe kontrahenta, jego kapitał, a tym samym jego wypłacalność. Ma to istotne znaczenie w przypadku późniejszej windykacji długów i ich skuteczności w postępowaniu egzekucyjnym. Dlatego przed zawarciem umowy, jeżeli nasz kontrahent pozostaje w związku małżeńskim należy domagać się pisemnej zgody małżonka kontrahenta na zaciągnięcie przez niego zobowiązania, bo w praktyce tylko wtedy wierzyciel będzie mógł prowadzić egzekucję z majątku wspólnego. W przypadku odmowy lub braku zgody małżonka, wierzyciel będzie mógł skierować egzekucję tylko do majątku osobistego dłużnika, jego wynagrodzenia za pracę, innych dochodów uzyskanych przez dłużnika z działalności zarobkowej, a także z praw autorskich, praw własności przemysłowej lub innych praw twórcy.

Powyższe podstawowe czynności podjęte przez przedsiębiorcę osobiście lub za pośrednictwem kancelarii prawnej jeszcze przed zawarciem umowy niewątpliwie mają duże znaczenie dla przyszłej windykacji długów, nie tylko na etapie polubownym, ale przede wszystkim na etapie windykacji sądowej, a później komorniczej i jej skuteczności w praktyce.